Άρπαξε το σάντουιτς από το κομοδίνο και τον χυμό από το πάτωμα και πάλεψε να χώσει το καλαμάκι στην υποδοχή, μασουλώντας πατάτες τηγανητές και ψωμί ενώ στην οθόνη περνούσε η πιο ψεύτικη, η πιο ξενέρωτη σκηνή σεξ που είχε δει στη ζωή του. Τόσο ψυχρή, σκηνοθετημένη από έναν άνθρωπο που μισούσε είτε τον έρωτα ή τον Αλέξανδρο προσωπικά, τόσο μίζερη που ένιωσε άβολα και τίναξε το κεφάλι του δεξιά αριστερά, πετώντας ψίχουλα και χυμούς στο πάτωμα.
Αρχίσαμε να βλέπουμε τα άλλα μέλη της εργατικής τάξης με καχυποψία. Οι πιο πολλοί ζοριζόμασταν για να τα βγάλουμε πέρα, αλλά τα καταφέρναμε, δουλεύαμε σκληρά κι ελπίζαμε σε μια καλύτερη ζωή. Όμως μια μεγάλη μειοψηφία είχε βολευτεί μια χαρά απομυζώντας το κράτος. Κάθε δυό βδομάδες, έπαιρνα μια μικρή επιταγή και παρατηρούσα τη γραμμή με τις παρακρατήσεις των ομοσπονδιακών και των πελατειακών φόρων απ’ το μισθό μου. Εξίσου συχνά, ο τοξικομανής γείτονάς μας ερχόταν ν’ αγοράσει μοσχαρίσιες σπαλομπριζόλες, που εγώ ήμουν πολύ φτωχός για ν’ αγοράσω για τον εαυτό μου, αλλά που υποχρεωνόμουν από τον Θείο Σαμ, το αμερικανικό κράτος δηλαδή, ν’ αγοράσω για κάποιον άλλο.[…] Οι πολιτικοί επιστήμονες έχουν ξοδέψει εκατομμύρια λέξεις προσπαθώντας να εξηγήσουν πώς τα Απαλάχια κι ο Νότος εξελίχθηκαν από προπύργιο των Δημοκρατικών σε προπύργιο των Ρεπουμπλικανών μέσα σε λιγότερο από μία γενιά.
Έχω ανάγκη από τα βιβλία για να διορθώνω την πραγματικότητα με φαντασιώσεις που φυτρώνουν μέσα στο κεφάλι μου: προσθέτω στα γκρίζα κτίρια διάφορα χρώματα, φανταχτερά συνήθως, και βλέπω τους ανθρώπους που στέκονται ακίνητοι στις κυλιόμενες σκάλες του υπόγειου σιδηρόδρομου σαν κούκλες σε βιτρίνα. Στην ασπρόμαυρη Σίγκναλ που αγοράσαμε για να δούμε τους Ολυμπιακούς της Μόσχας, βλέπω με τη φαντασία μου τις εκπομπές έγχρωμες. Σοβαρολογώ. Η μαμά έλεγε ότι πρέπει να μεγαλώσω και να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα, που είναι στραβή κι ανάποδη. Την αντιμετωπίζω: πηγαίνω στην εφημερίδα από τις οχτώ το πρωί για να αντιγράψω τα δελτία και, ενδιαμέσως, για να διορθώσω τα ορθογραφικά και συντακτικά λάθη άλλων συναδέλφων, είμαι ορθογράφος. Αν το να είσαι ορθογράφος ήταν ταλέντο, θα έλεγα πως έχω ταλέντο σε κάτι. Αλλά δεν έχω ακούσει ποτέ να λένε πως η ορθογραφία είναι ταλέντο.
Κάθε δήλωση σιχασιάς και προκλητικής άρνησης, κάθε αιρετική κατεδάφιση και ηθικός εξάψαλμος, κάθε λαϊκιστικός πομφόλυγας ενός ποπ ειδώλου ή ενός σταρ κοινωνιολόγου, ποζάρει για βάθος κοινωνικής αφύπνισης και ευαισθησίας. […]
Μετά την καθίζηση των μεγάλων κυμάτων πολιτικής αμφισβήτησης του 20ου αιώνα, ο αρνητικός λόγος έγινε ένας μηχανισμός δημόσιας φήμης και μιας τεχνικής δημόσιας αυτοπροβολής στο εκρηκτικό πεδίο των νέων μέσων επικοινωνίας. Αρχικά είχε τη δροσιά της αντικουλτούρας και ενός καλλιτεχνικού αριστερισμού που διέθετε το χάρισμα του χιούμορ και της αιχμηρής ανάγνωσης της ιδεολογίας. Όλα αυτά είχαν ήδη εξαντληθεί από τη δεκαετία του 1980.
Το πρόβλημα με τις αποδείξεις και τις ιδεολογίες είναι πως οι άνθρωποι έχουν την τάση να παίρνουν μία μικρή απόδειξη και να αρχίζουν να τρέχουν μαζί της, γενικεύοντας κάποιες απλές ιδέες σε ολόκληρους πληθυσμούς ή ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι έργο του ανθρώπινου ναρκισσισμού – η ανάγκη μας να επινοήσουμε κάποια σημασία για τον εαυτό μας, μια παράκρουση του Συναισθηματικού Εγκεφάλου. Έτσι, μολονότι οι ιδεολογίες υπόκεινται στην απόδειξη και την επαλήθευση, δεν τα καταφέρνουμε και πολύ καλά να τις επαληθεύουμε. Η ανθρωπότητα είναι τόσο μεγάλη και περίπλοκη ώστε οι εγκέφαλοί μας δυσκολεύονται να τα επεξεργαστούν όλα. Έτσι, οι Σκεπτόμενοι Εγκέφαλοί μας κάνουν αναπόφευκτα συντομεύσεις, για να διατηρήσουν κάποιες κατά τα άλλα ηλίθιες πεποιθήσεις.
Οι άνθρωποι, που έχουν συνηθίσει από την κούνια τους να μαθαίνουν λέξεις οι οποίες εύκολα περνούν και απομνημονευονται, πριν μάθουν ή χτίσουν τις σύνθετες έννοιες στις οποίες αναφέρονται, ή που βρίσκονται στα πράγματα τα οποία νόμιζαν ότι αντιπροσωπεύουν, συνήθως συνεχίζουν να το κάνουν σε όλη τη ζωή τους, και χωρίς να μπαίνουν στον απαραίτητο κόπο να εγκαθιστούν στο μυαλό τους ξεκάθαρες έννοιες, χρησιμοποιούν τις λέξεις τους με τις ασταθείς και μπερδεμένες έννοιες που έχουν, ικανοποιώντας τον εαυτό τους με τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούν οι άλλοι άνθρωποι, σαν ο ήχος τους και μόνο να κουβαλά μαζί του διαρκώς το νόημα. […] Όμως η έλλειψη νοήματος στις λέξεις τους, όταν φτάνουν να επιχειρηματολογούν για το δόγμα ή το συμφέρον τους, φανερά γεμίζει τον λόγο τους με αφθονία άδειας, ακατανόητης φασαρίας και ορολογίας, ειδικά σε ηθικά ζητήματα…
Κάθομαι στο τραπέζι και περιμένω μα φέρει τους καφέδες, για να τα πούμε. Κρατάει το φλιτζάνι της και με κοιτάζει.
«Ένα σου λέω. Πρώτη φορά άκουσα τον Λάμπρο να μιλάει σε κόσμο κι έμεινα με ανοιχτό το στόμα».
«Γιατί;»
«Είπε στους Αφρικανούς ότι δεν έχει σημασία αν είναι ξένοι. Στη φτώχια δεν υπάρχουν Έλληνες ή μετανάστες. Όλους τους ενώνει η φτώχεια. Πρέπει λοιπόν να παλέψουν μαζί και να μη φοβούνται. Τα έλεγε τόσο όμορφα που συγκινήθηκα». Κάνει μια παύση και με κοιτάζει. «Έτσι μιλάνε όλοι οι κομουνιστές;» με ρωτάει με απορία.
«Και ακόμα πιο πολύ από τους άντρες αντιστέκονται οι νέες γυναίκες, αυτές που τόσο εύκολα εμείς οι αριστεροί, ή οι ξένοι, τις κατατάσσουμε ως «ισλαμίστριες με μαντίλα». Όλοι αυτοί οι νέοι αστοί που μεγάλωσαν μεσα στα πρώτα χρόνια του AKP, που γεύτηκαν τις ελευθερίες και το κοινωνικό στάτους που ποτέ δεν είχαν επί κεμαλισμού, σπούδασαν, ταξίδεψαν και θέλουν έναν άλλο τρόπο ζωής.»
Έπειτα, σαν να αποφάσισε πως η εξέταση είχε τελειώσει, άρχισε να ψάχνει ολόγυρα για το καπέλο του. Άπλωσε το χέρι του και πιάνοντας το κεφάλι της γυναίκας του, προσπάθησε να το ανασηκώσει και να το φορέσει. Ήταν φανερό ότι είχε μπερδέψει τη γυναίκα του με το καπέλο του! Η γυναίκα του έδειξε σαν να ήταν συνηθισμένη σε τέτοια πράγματα.
Ο φάρος πρέπει να παραμείνει όρθιος και να ανάβει κάθε νύχτα, συνέχιζε να λέει ο φαροφύλακας, μπορεί να έχουν πλέον τόσα όργανα πλοήγησης τα σύγχρονα βαπόρια αλλά ο φάρος είναι για τον καπετάνιο μια σταθερά επαλήθευσης ότι τα όργανα του λειτουργούν σωστά, ότι δεν έχουν βλάβη, είναι η ελπίδα ο φάρος για τον ναυτικό, ένα φως μες το σκοτάδι, τον βλέπει και ημερεύει ּ πρώτη φορά ένιωσε τότε ο Μάριος Τσόχος τη σημασία την αληθινή της λέξης ημερεύω, γίνομαι μέρα, εξημερώνομαι από τα σκοτάδια μου τα άγρια.
